समय छैन भन्ने विद्यार्थीलाई योगगुरुको सन्देश: योगले तिमीलाई बदलेर राख्नेछ
“म योग गर्न चाहन्छु, तर समय नै मिल्दैन।” यस्तो भनाइ हामी विद्यार्थीहरूबाट धेरै सुन्छौँ। पढाइ, होमवर्क, परीक्षा, अतिरिक्त क्रियाकलाप, पारिवारिक जिम्मेवारी आदि बहानाहरूले गर्दा धेरै विद्यार्थी योगबाट टाढा छन्। तर वास्तवमा, यही व्यस्त जीवनशैलीमै योग सबैभन्दा आवश्यक छ। समयको अभाव भन्ने समस्यामा योगगुरुहरूको भनाइ एकदमै स्पष्ट छ—
“समय निकाल, किनभने योगले तेरो जीवन नै बदल्नेछ।”
किन आवश्यक छ योग?
आजको प्रतिस्पर्धात्मक युगमा विद्यार्थीहरू शारीरिक भन्दा मानसिक तनावले बढी ग्रसित छन्। परीक्षा पास गर्नको लागि निरन्तर पढाइ, मोबाइल र कम्प्युटरको अत्यधिक प्रयोग, अस्वस्थ खानपान, निद्राको कमी—all these are silently harming them. यस्तो अवस्थामा योग मात्र एक यस्तो साधन हो, जसले शारीरिक तन्दुरुस्ती मात्र होइन, मानसिक शान्ति पनि प्रदान गर्छ।
योग समयको खर्च होइन, लगानी हो
योगगुरुहरू भन्छन्, “तिमी योगमा खर्च गर्ने समय वास्तवमा तिम्रो भविष्यमा लगानी हो।” जति बेला तिमी पढ्न मन नलागेर फोकस गर्न सक्दैनौं, जति बेला तिमी निराश हुन्छौं, थकित हुन्छौं—त्यस बेलामा केही समयको योगले तिमीलाई ऊर्जा दिन्छ, स्पष्टता दिन्छ र फोकस बढाउँछ।
साँच्चिकै सोचौं त—दैनिक १० देखि १५ मिनेट योग गर्न के गाह्रो छ? हामी दिनमा धेरै समय मोबाइल स्क्रोल गर्न, भिडियो हेर्न वा नचाहिएको कुरामा सोच्न खेर फाल्छौं। यदि हामी त्यो केही समय योग अभ्यासमा लगायौं भने हाम्रो सम्पूर्ण दिन सकारात्मक बन्न सक्छ।
योगले दिने पाँच ठूला फाइदा विद्यार्थीहरूका लागि
-
ध्यान केन्द्रित गर्न सहयोग गर्छ: योगमा ध्यान, प्राणायाम र आसनहरूले मानसिक एकाग्रता बढाउँछ। परीक्षा तयारीका बेलामा फोकस आवश्यक हुन्छ, जुन योगले सहज बनाउँछ।
-
तनाव र चिडचिडापन घटाउँछ: योगले श्वासप्रश्वासलाई व्यवस्थित गरेर दिमागलाई शान्त पार्छ। यसले तनाव कम गरी मन हलुका बनाउँछ।
-
ऊर्जा र स्फूर्ति बढाउँछ: शारीरिक रूपमा थकित भएको बेलामा योगले शरीरमा नयाँ ऊर्जा प्रवाह गराउँछ।
-
सुत्ने बानी सुधार्छ: योग अभ्यासले निद्रा गहिरो र सन्तुलित बनाउँछ। राम्रो निद्रा भनेको राम्रो अध्ययनको आधार हो।
-
आत्मविश्वास वृद्धि गर्छ: जब तिमी आफैंलाई भित्रबाट सशक्त बनाउँछौं, तब आत्मविश्वास पनि आपसै आउँछ।
“समय छैन” भनेको बहाना हो
योगगुरुहरू भन्छन्, “समय नभएको होइन, तिमीले प्राथमिकता दिएको छैन।” जब स्वास्थ्य र शान्ति प्राथमिकतामा पर्दैन, तब हामी त्यसको मूल्य पछि बुझ्छौं—जब तनाव, निद्रा समस्या, चिडचिडापन, स्वास्थ्य बिग्रिने जस्ता समस्या आउँछन्। यदि तिमी दैनिक १० मिनेट योग गर्न थाल्छौं भने त्यो सानो सुरुवात तिमीलाई ठूलो परिवर्तनतर्फ लैजान्छ।
कहाँबाट सुरु गर्ने?
-
बिहान उठेपछि १० मिनेट सूर्य नमस्कार र केही प्राणायाम (जस्तै अनुलोम–विलोम, भ्रामरी)।
-
मोबाइलमा फ्री योग एपहरू वा युट्युबमा विद्यार्थीहरूका लागि बनाइएको योग भिडियो हेरेर अभ्यास।
-
सुत्नुअघि ५ मिनेट ध्यान अभ्यास गर्नाले निद्रामा मद्दत गर्छ।
प्रेरणादायक सन्देश योगगुरुबाट
योगगुरुहरूले सधैं यसो भन्छन्:
“योग तिमीलाई तिमी आफैंसँग चिनाउँछ। तिमीले आफ्नो भित्रको शक्ति तब मात्र देख्न सक्छौं जब तिमी केहीबेर तिमी आफैंसँग बस्छौं।”
विद्यार्थी जीवन परिवर्तनको आधार हो। यदि यही चरणमा योगको आदत बसालियो भने, तिमी न केवल एक सफल विद्यार्थी बन्न सक्छौ, बरु सशक्त र सकारात्मक जीवन यात्रा सुरु गर्नेछौ।
निष्कर्ष
समय कहिल्यै आफैं आउँदैन, त्यसलाई निकाल्नुपर्छ। यदि तिमी साँच्चिकै आफ्नो पढाइ, मनस्थिति र जीवन सुधार्न चाहन्छौ भने, दैनिक केही मिनेट योगमा समर्पित गर। तिमी देख्नेछौ, तिमी आफैं परिवर्तन भइरहेछौ—अन्तरबाट। त्यसैले, आजैबाट निर्णय गर, बहाना होइन अभ्यास सुरु गर। योगले तिमीलाई बदलेर राख्नेछ।